Dodatkowe dwa dni wolne są częścią uprawnień przysługujących niektórym pracownikom, które można wykorzystać w roku kalendarzowym na opiekę nad dzieckiem. Jeśli jednak nie zostaną wykorzystane przed końcem grudnia, prawo to przepada. Jest to przywilej dedykowany określonym grupom pracowników. W artykule omówię zasady korzystania z tego prawa oraz najważniejsze terminy, o których warto pamiętać.
Czym są dodatkowe dni wolne na opiekę nad dzieckiem?
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, dodatkowe dni wolne są dostępne dla rodziców i opiekunów dzieci do 14. roku życia. Prawo to przysługuje na podstawie artykułu 188 i daje możliwość odebrania dwóch dni płatnej opieki nad dzieckiem w każdym roku. Ma to pomóc rodzicom łączyć obowiązki zawodowe z rodzinnymi.
Art. 188. [Dni wolne na opiekę nad dzieckiem]
§ 1. Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
§ 2. O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia, o którym mowa w § 1, decyduje pracownik w pierwszym wniosku składanym w postaci papierowej lub elektronicznej o udzielenie takiego zwolnienia w danym roku kalendarzowym.
§ 3. Zwolnienie od pracy, o którym mowa w § 1, udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny.
§ 4. Przepisy § 1 i 3 w zakresie zwolnienia od pracy udzielanego w wymiarze godzinowym stosuje się odpowiednio do pracownika, dla którego dobowa norma czasu pracy, wynikająca z odrębnych przepisów, jest niższa niż 8 godzin.
Kto może skorzystać z dodatkowego wolnego?
Prawo do dwóch dni lub 16 godzin dodatkowej opieki nad dzieckiem przysługuje każdemu pracownikowi, który wychowuje przynajmniej jedno dziecko poniżej 14. roku życia. Wymiar tego wolnego nie zależy od liczby dzieci – pracownikowi przysługują jedynie dwa dni w skali roku, niezależnie od liczby pociech spełniających kryterium wiekowe.
Czas wolny na opiekę – dni czy godziny?
Dodatkowe wolne może być wykorzystane w formie dwóch dni lub w wymiarze 16 godzin. Decyzję o wyborze sposobu wykorzystania wolnego podejmuje pracownik.
W przypadku osób pracujących na część etatu wymiar zwolnienia przysługuje proporcjonalnie do etatu. Na przykład pracownik zatrudniony na pół etatu będzie miał do dyspozycji 8 godzin wolnego w ciągu roku. W przypadku niepełnych godzin prawo przewiduje zaokrąglenie ich w górę do pełnej godziny, np. pracownik zatrudniony na 1/3 etatu będzie miał do wykorzystania 6 godzin (16 godz. * 1/3 = 5,33 godz. ≈ 6 godz.).
Co zrobić, jeśli oboje rodzice są zatrudnieni?
Jeśli oboje rodzice pracują, z dodatkowego wolnego może skorzystać tylko jedno z nich. Istnieje jednak możliwość podziału dni między rodzicami, dzięki czemu każdy z nich może wykorzystać po jednym dniu. Wraz z wnioskiem należy złożyć oświadczenie, że drugi rodzic nie zamierza korzystać z tego przywileju w tym roku kalendarzowym.
Co jeśli pracownik zmienia pracodawcę w trakcie roku?
Dodatkowe wolne na opiekę nad dzieckiem przysługuje niezależnie od daty zatrudnienia u nowego pracodawcy, jednak pod uwagę brany jest już wykorzystany w danym roku wymiar. Informację o tym, czy pracownik korzystał już z tego uprawnienia, można znaleźć w świadectwie pracy z poprzedniego miejsca zatrudnienia. Jeśli pracownik wykorzystał część zwolnienia u wcześniejszego pracodawcy, u nowego może skorzystać jedynie z pozostałego wymiaru.
Ważne terminy i podstawy prawne
Pamiętaj, aby wykorzystać dodatkowe wolne przed końcem grudnia. Jeśli dni nie zostaną zgłoszone i wykorzystane w danym roku, pracownik traci prawo do tego uprawnienia, które nie przechodzi na kolejny rok. Każdy pracodawca ma obowiązek przyjąć wniosek pracownika o wykorzystanie wolnego – nie może go odrzucić ani przesunąć na późniejszy czas.
